Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym,[1] ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym,[2] wykonywanie przewozów regularnych nadal wymaga zezwolenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Organy wydające te zezwolenia nie zmieniły się więc 1 marca 2011 r. Wydając zezwolenia, wójt, burmistrz albo prezydent miasta musi jednak brać pod uwagę: art. 79 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, ograniczający okres zezwoleń (nie dłużej niż do 31 grudnia 2016 r.),[3] oraz art. 79 ust. 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, który pozwala odmówić wydania nowego zezwolenia, zmiany zezwolenia lub przedłużenia zezwolenia, jeżeli na podstawie uchwalonego planu transportowego na usługę objętą zezwoleniem została podpisana umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z operatorem publicznego transportu zbiorowego. Organy właściwe do wydawania zezwoleń zmienią się dopiero 1 stycznia 2017 roku, gdyż zmiana art. 18 ustawy o transporcie drogowym, o której mowa w art. 73 pkt. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, wejdzie w życie dopiero 1 stycznia 2017 roku, co wynika z art. 90 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Art. 28 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że „po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego organizator wydaje operatorowi zaświadczenie, o ile jest wymagane.” Zgodnie z art. 78 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym „podmioty prowadzące działalność w zakresie regularnego przewozu osób w krajowym transporcie drogowym, kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim i w żegludze śródlądowej mogą ją nadal wykonywać na podstawie posiadanych uprawnień, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2016 r.” Według art. 79 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, „działalność w zakresie krajowego regularnego przewozu osób może być podejmowana i wykonywana na podstawie przepisów dotychczasowych, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2016 r., w krajowym transporcie drogowym.” Art. 82 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym przewiduje, że: "Organizator publicznego transportu zbiorowego wydaje zaświadczenie na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego podmiotowi, który zawarł umowę na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym przed dniem wejścia w życie ustawy. Zaświadczenie wydaje się przed dniem wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym, na okres ważności umowy. Operator publicznego transportu zbiorowego, który w okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2016 r. zawarł umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie drogowym, zwolniony jest z obowiązku posiadania zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowych transporcie drogowym, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.).” Analiza powyższych przepisów prowadzi do następujących wniosków: Kluczowe znaczenie ma data zawarcia umowy operatora z organizatorem. Operator, który zawarł umowę przed 1 marca 2011 r., a więc do 28 lutego 2011 r. włącznie: do 31 grudnia 2016 r. może nadal wykonywać działalność w zakresie regularnego przewozu osób w krajowym transporcie drogowym, na podstawie posiadanych uprawnień, to jest ważnego zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowych transporcie drogowym, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym – w okresie ważności tego zezwolenia (wniosek z art. 78 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym). przed dniem wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym powinien złożyć właściwemu organizatorowi wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego posiadanie uprawnień do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej,[4] Według art. 217 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego „organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.” Przepisy prawa nie przewidują więc wydawania jakichkolwiek zaświadczeń z urzędu.[5] We wniosku należy poinformować o siedzibie albo miejscu zamieszkania wnioskodawcy, jego adresie, numerze KRS albo numerze wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, rodzaju i zakresie wykonywanych przewozów, rodzaju i liczbie środków transportu, przebiegu linii komunikacyjnej, na której będzie wykonywany przewóz. Należy także wskazać, jaka liczba zaświadczeń ma być wydana, biorąc pod uwagę, że zgodnie z art. 28 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w każdym pojeździe powinno znajdować się zaświadczenie. Aby przyspieszyć wydanie zaświadczenia, najlepiej dołączyć do wniosku potwierdzenie uiszczenia opłaty (20 zł od każdego dokumentu wydanego na środek transportu) zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie dokumentów związanych z wykonywaniem publicznego transportu zbiorowego oraz wzorów tych dokumentów [Dz. U. 2011 r. Nr 40 poz. 205]. Jeżeli zaświadczenie nie zostanie wydane przez organizatora przed dniem wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym, to operator ryzykuje, że na podstawie art. 92 ustawy o transporcie drogowym zostanie na niego nałożona kara w wysokości 6 000 złotych[6] Dlatego w interesie każdego operatora leży złożenie takiego wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem, aby było możliwe wydanie zaświadczenia przed dniem wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym, z uwzględnieniem jednomiesięcznego terminu załatwiania spraw wymagających postepowania wyjaśniającego[7] (wniosek z art. 82 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym) przed końcem ważności zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowych transporcie drogowym, wydanego na podstawie przepisów ustawy o transporcie drogowym, oprócz wniosku do organizatora o wydanie zaświadczenia ma obowiązek wystąpić także o przedłużenie zezwolenia do organu, który wydał to zezwolenie. Artykuł 82 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zwalnia z obowiązku posiadania zezwolenia tylko i wyłącznie takich operatorów, którzy umowę z organizatorami zawarli w okresie od 1 marca 2011 r. do 31 grudnia 2016 r. Z tego obowiązku nie są więc zwolnieni operatorzy, którzy zawarli umowę przed 1 marca 2011 r. (wniosek „a contrario”[8] z art. 82 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym). W okresie przejściowym do 31 grudnia 2016 r. nadal obowiązują przepisy art. 18-24 ustawy o transporcie drogowym, nakazujące posiadanie takiego zezwolenia, w tym zwłaszcza art. 21 ust. 3 dotyczący przedłużenia zezwolenia. Zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia nie można domniemywać. Potrzebny jest do tego wyraźny przepis prawa, taki jak art. 82 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, który zwalnia z tego obowiązku operatorów, którzy umowę z organizatorami zawarli w okresie od 1 marca 2011 r. do 31 grudnia 2016 r. Operator, który zawarł umowę 1 marca 2011 r. lub później: jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowych transporcie drogowym, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (wniosek z art. 82 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym), niezwłocznie po zawarciu umowy z organizatorem ma obowiązek złożyć właściwemu organizatorowi wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego posiadanie uprawnień do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej (wniosek z art. 28 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym). Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że operator, który zawarł umowę przed 1 marca 2011 r. ma w okresie przejściowym do 31 grudnia 2016 r. obowiązek posiadania zarówno ważnego (przedłużonego) zezwolenia, jak i zaświadczenia wydanego przez organizatora najpóźniej przed wygaśnięciem posiadanego zezwolenia. Z kolei operator, który zawarł umowę 1 marca 2011 r. lub później jest zwolniony z obowiązku występowania o zezwolenie, gdyż wystarcza mu posiadanie samego zaświadczenia wystawionego przez organizatora. [1] Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm. [2] Dz. U. 2011 r. Nr 48 poz. 247 [3] art. 79 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym jest wyjątkiem od art. 21 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym [4] Art. 28 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. [5] Zob. Lidia Klat-Wertelecka, Zaświadczenie w prawie administracyjnym, Wydawnictwo Difin Warszawa 2001 [6] Pkt. 2a.1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym, na podstawie art. 92 ust. 4 tej ustawy. [7] Art. 35 ust. 3 kodeksu postepowania administracyjnego [8] Metoda wykładni „przez przeciwieństwo”