Na podstawie art. 21 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług[1], do ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie[2] dodane zostały art. 50a i 50b. Zgodnie z art. 50a analizowanej ustawy: 1. Rada gminy może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w gminnych przewozach pasażerskich. W mieście stołecznym Warszawie uprawnienia te przysługują Radzie Warszawy. 2. Rada powiatu może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w powiatowych przewozach pasażerskich. 3. Sejmik województwa może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w wojewódzkich przewozach pasażerskich. Przywołane przepisy wskazują zatem na „możliwość” ustalenia przez wyraźnie wymienione w nich organy stanowiące, to jest radę gminy, radę powiatu lub sejmik województwa cen za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym odpowiednio w gminnych, powiatowych bądź wojewódzkich przewozach pasażerskich (por. definicje ustawowe gminnych, powiatowych oraz wojewódzkich przewozów pasażerskich ujęte w art. 4 ust. 1 pkt 3, 10 oraz 25 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym). W świetle powyższego mogłoby się wydawać, iż na skutek przedmiotowej nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, organami właściwymi do uchwalania taryfy komunikacyjnej w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych, powiatowych oraz wojewódzkich przewozach pasażerskich są organy stanowiące gminy, powiatu lub województwa. Jak bowiem wskazuje się w doktrynie, zgodnie z zasadą wyłączności i przejrzystości kompetencyjnej, do podjęcia pewnego działania prawnego lub faktycznego uprawniony jest tylko jeden organ. Te same zadania lub te same sprawy mogą być wprawdzie podejmowane przez różne współdziałające organy, lecz każdy z nich wykonuje tylko sobie właściwe kompetencje. A zatem wyposażenie organów w określone kompetencje powinno mieć charakter wyłączny, aby zapobiegać sporom kompetencyjnym oraz powinno brać pod uwagę zdolność do realizacji przydzielonych kompetencji przez dany organ. [3] Dlatego też nie sposób przyjąć, aby kompetencja do uchwalania taryfy opłat za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym mogła przysługiwać jednocześnie zarówno przykładowo wójtowi lub zarządowi związku międzygminnego – na podstawie art. 15 ust. 1 pkt. 10 w zw. z art. 8 pkt. 2 w zw. z art. 7 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, jak i organom stanowiącym gminy (albo też ewentualnie zgromadzeniu związku międzygminnego) – w oparciu o przepis art. 50a ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Jednakże zauważyć należy, iż zgodnie z brzmieniem drugiego z dodanych na podstawie art. 21 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług przepisu, to jest art. 50b ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, ceny, o których mowa w art. 50a, mają charakter cen maksymalnych. A zatem reguły kompetencyjny wynikające z przepisów art. 50a odnoszą się [wyłącznie] do możliwości ustalania przez organ stanowiący gminy, powiatu, bądź województwa cen maksymalnych za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym, w zakresie zadań o charakterze użyteczności publicznej, w gminnych, powiatowych, albo wojewódzkich przewozach pasażerskich. Przy czym z art. 538 Kodeksy cywilnego wynika, iż cena maksymalna to wskazana zarządzeniem właściwego organu administracyjnego górna granica ceny, która może być określona przez strony w umowie.[4] Jednocześnie podkreślić należy, iż dodane w oparciu o art. 21 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług przepisy art. 50a oraz art. 50b ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowią właściwie powtórzenie przepisów ‘archiwalnej’ ustawy z dni 5 lipca 2001 r. o cenach[5], obowiązujących zarówno przed wejściem w życie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, jak i w czasie jej obowiązywania. Ustawa o cenach utraciła bowiem moc obowiązującą z dniem 25 lipca 2014 r. (por. art. 26 w/w ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług). Jak zaś stanowił art. 8 ustawy o cenach: 1. Rada gminy może ustalać ceny urzędowe za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w gminnych przewozach pasażerskich oraz za przewozy taksówkami na terenie gminy. W mieście stołecznym Warszawie uprawnienia te przysługują Radzie Warszawy. 2. Rada powiatu może ustalać ceny urzędowe za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w powiatowych przewozach pasażerskich. 3. Rada gminy określa strefy cen (stawki taryfowe) obowiązujące przy przewozie osób i ładunków taksówkami. 4. Sejmik województwa może ustalać ceny urzędowe za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w wojewódzkich przewozach pasażerskich. Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 9 tejże ustawy, ceny urzędowe i marże handlowe urzędowe mają charakter cen i marż handlowych maksymalnych, chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej. Jak zatem wynika z powyższego, przepis art. 50a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym nie jest nową, szczególną regulacją, lecz odpowiada brzmieniu art. 8 uchylonej ustawy o cenach. Na powyższe jednoznacznie wskazano również w treści uzasadnienia projektu przedmiotowej ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług (druk 2065 z dnia 9 stycznia 2014 r. s. 5-6), podkreślając, iż wynikające z przywołanych powyżej przepisów art. 8 w zw. z art. 9 ustawy o cenach „uprawnienia organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do ustalania cen urzędowych za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej zostały przeniesione do ustawy przedmiotowo właściwej, tj. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13, z późn. zm.), a uprawnienie rady gminy do ustalania cen urzędowych za przewozy taksówkami na terenie gminy oraz stawek taryfowych obowiązujących przy przewozie osób i ładunków taksówkami do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265 oraz z 2013 r. poz. 21).” W konsekwencji dodanie do ustawy o publicznym transporcie zbiorowym art. 50a oraz art. 50b stanowi zabieg o charakterze jedynie porządkującym, mający na celu przeniesienie do ustawy przedmiotowo właściwiej, uprawnienia organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do ustalania cen urzędowych [maksymalnych] za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej. Dlatego też na gruncie art. 50a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym aktualne pozostaje stanowisko orzecznictwa administracyjnego odnoszące się do art. 8 [archiwalnej] ustawy o cenach, zgodnie, z którym określane na tej podstawie opłaty za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym dotyczą cen biletów i mają charakter maksymalnych cen urzędowych obowiązujących wszystkie podmioty zajmujące się transportem osób na terytorium gminy.[6] Jak z kolei wprost wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 stycznia 2010 r.[7], art. 8 ust. 1 ustawy o cenach „przyznaje radzie gminy instrument dla regulowania nieprzekraczalnego poziomu cen obowiązujących wszystkich przewoźników działających na przedmiotowym rynku komunalnym”, podkreślając przy tym jednocześnie, że „przepis ten nie może stanowić podstawy dla ustalenia taryfy dla konkretnego przewoźnika.” Ponadto zauważyć należy, iż uprawnienia wynikające z przepisów art. 50a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym dotyczą wyłącznie wprost wymienionych w nim w nich organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, to jest rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Natomiast na gruncie przepisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym brak jest podstaw prawnych pozwalających na odpowiednie stosowanie do zgromadzenia związku międzygminnego przepisów (kompetencji) odnoszących się do rady gminy. Jednocześnie, jak wskazano już powyżej, przepisy art. 50a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zawierają sformułowane czasownikowe modalne – posługują się wyrazem „może”. Przy czym w doktrynie prawa administracyjnego podkreśla się, iż „podstawową różnicą między sposobami określania przedmiotu kompetencji jest fakt, że przepis zawierający sformułowanie czasownikowe stanowcze („zezwala”, „stwierdza”) wyraża, oprócz reguły kompetencyjnej, także normę postępowania nakazującą czynić użytek z przyznanej kompetencji. Innymi słowy, przepis tego rodzaju wskazuje, że podmiot uzyskujący kompetencję nie ma dowolności w korzystaniu z kompetencji. Jeżeli natomiast przepis zawiera sformułowanie czasownikowe modalne z użyciem czasownika „może”, wtedy wysławia on jedynie regułę kompetencyjną, z której podmiot kompetencji nie jest obowiązany czynić użytku. Sytuacja, kreowana przez tego typu przepisy, jest określania na gruncie prawa administracyjnego, jako uznanie administracyjne.”[8] Powyższe wynika również z zasad techniki prawodawczej. Na rozróżnienie pomiędzy upoważnieniem do wydana określonego aktu o charakterze obligatoryjnym – przepis ma upoważniać do wydania rozporządzenia, a zarazem wyznaczać upoważnianemu organowi obowiązek jego wydania (określi) oraz o charakterze fakultatywnym – przepis ma upoważniać do wydania rozporządzenia, a zarazem zapewniać swobodę korzystania z tego upoważnienia (może określić) wprost wskazują również przepisy § 68 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”[9]. Niewątpliwie zatem przepisy art. 50a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, na mocy których organy stanowiące gminy, powiatu lub województwa „mogą ustalać” przedmiotowe ceny maksymalne za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym wyrażają jedynie regułę kompetencyjną, z której organy te nie są obowiązany czynić użytku. Reasumując, dodanie do ustawy o publicznym transporcie zbiorowym art. 50a nie skutkuje tym, że kompetencja do uchwalenia taryfy opłat za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym przysługuje jednocześnie organowi wykonawczemu i stanowiącemu gminy, a tym bardziej zarówno organami wykonawczemu (zarządowi), jak i stanowiącemu (zgromadzeniu związku) związku międzygminnego. Uchwalanie taryfy opłat za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym, w zależności od organizatora, nadal należy do kompetencji odpowiednio: wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, zarządu związku międzygminnego lub związku powiatów, starosty bądź marszałka województwa.     Stan prawny: 29.12.2014 r. [1]Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. 2014 r., poz. 915), dalej „ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług” [2] Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2011 r., Nr 5, poz. 13 ze zm.), dalej ‘ustawa o publicznym transporcie zbiorowym’ [3]Por. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, System praw administracyjnego, Tom I, Instytucje prawa administracyjnego, C.H. BECK 2009, s. 374 [4]Por. m.in. Z. Gawlik, Komentarz art. 538 Kodeksu cywilnego [w:] red. A. Kidyba, Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III (...), opubl. LEX 2010 [5]Ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (tekst jedn. Dz. U. 2013 r., poz. 385), dalej „ustawa o cenach” [6]Tak min. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego z dnia 3 kwietnia 2012 r., NK.II.4131.2.70.2012.AŁ, opubl. Legalis; rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 9 marca 2011 r., NK.II.4131.81.11, opubl. Legalis [7] Wyrok NSA z dnia 6 stycznia 2010 r., sygn. II GSK 273/09, opubl. Legalis [8]R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, System praw administracyjnego, Tom I, Instytucje prawa administracyjnego, C.H. BECK 2009, s. 414 [9]Dz. U. 2002 r., Nr 100, poz. 908