Z dniem 1 marca 2011 r. weszła w życie wprowadzona na podstawie art. 66 pkt. 9 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2011 r., Nr 5, poz. 13), dalej „ustawa o publicznym transporcie zbiorowym”, zmiana przepisów art. 33a ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz. U. 2000 r., Nr 50, poz. 601 z późn. zm.), dalej „ustawa Prawo przewozowe”. W ramach powyższej nowelizacji rozszerzono uprawnienia przewoźników lub organizatorów publicznego transportu zbiorowego albo osób przez nich upoważnionych do kontroli dokumentów przewozu osób i bagażu. Zgodnie bowiem z aktualnym brzmieniem art. 33a ust. 7 pkt. 2 ustawy Prawo przewozowe, w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez nich upoważniona ma prawo ująć podróżnego i niezwłocznie oddać go w ręce Policji lub innych organów porządkowych, które mają zgodnie z przepisami prawo zatrzymania podróżnego i podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości. Przy czym do czasu przybycia funkcjonariusza podróżny zobowiązany jest pozostać w miejscu przeprowadzania kontroli albo w innym miejscu wskazanym przez osobę uprawnioną do kontroli (art. 33a ust. 8 ustawy Prawo przewozowe). Ponadto do ustawy Prawo przewozowe wprowadzono dwa przepis karne, to jest przepisy art. 87a i art. 87b, zgodnie z którymi odpowiednio odmowa uiszczenia przez podróżnego należności za przejazd i okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie jego tożsamości, jak również samowolne oddalenie się podróżnego z miejsca kontroli lub innego miejsca wskazanego przez osobę uprawnioną do kontroli przed przybyciem funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych  stanowi wykroczenie podlegające karze grzywny. Orzekanie w powyższych sprawach następuje zaś w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Odnosząc się zaś do instytucji „ujęcia podróżnego” przewidzianej w art. 33a ust. 7 zauważyć należy, iż przywoływany przepis nie precyzuje jakie działania obejmują przedmiotowe „ujęcie”. Powyższa instytucja jest jednakże przewidziana przez przepis art. 45 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w zw. z art. 243 Kodeksu karnego, zgodnie z którym każdy (a więc także kontroler) ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku popełniania wykroczenia (w przedmiotowej sytuacji z art. 87 a i 87 b Prawa przewozowego), lub pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia, jeżeli min. nie można ustalić jej tożsamości. Przy czym jak wskazuje się w doktrynie ujęciem osoby nie jest wyłącznie jej schwytanie i doprowadzenie do Policji ale może ono także polegać na zamknięciu sprawcy w pomieszczeniu, pojeździe itd. (tak min. R.A. Stefański, Komentarz do art. 243 kpk [w:] red. L. Gardocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, opubl. ABC 1998). W konsekwencji należałoby uznać, iż w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego dopuszczalne jest podejmowanie przez kontrolerów działań polegających na zablokowaniu wyjścia z tramwaju bądź autobusu, uniemożliwiających pasażerowi ucieczkę przed oddaniem go w ręce Policji lub innych organów porządkowych, celem podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości.   Stan prawny: wrzesień 2012 r.